თავი 1. Access 2007-ის ობიექტური მოდელი

ცხრილები, ფორმები, შეკითხვები, ანგარიშგებები ინტერფეისის კლასის ობიექტებია. მათი საშუალებით ხორციელდება მონაცემების შეტანა, დათვალიერება, მონაცემების ბაზიდან ამოღება. სისტემა ამ ოპერაციებს ავტომატურად ასრულებს და ამიტომ არაპროფესიონალისათვის, რომელიც Access-თან მუშაობს მხოლოდ ვიზუალური დაპროექტების რეჟიმში, ამ ოპერაციების შესრულების მექანიზმის ცოდნა აუცილებელი არ არის. ამ მექანიზმის ცოდნა აუცილებელია მაშინ, როცა პროგრამულად ხორციელდება:

• მონაცემების ურთიერთგაცვლა Office-ს დანართებს შორის;

• მონაცემებში ცვლილებების შეტანა;

• მონაცემების ამორჩევა და ცალკეული მონაცემების დამუშავება გარკვეული კრიტერიუმით;

• და სხვა.

Access-ის ობიექტური მოდელი წარმოდგენს ფორმების, ცხრილების, მაკროსების, მოდულების, ანგარიშგებების, დიაგრამების, ფუნქციების, შეკითხვების, შენახული პროცედურების, წარმოდგენების ერთობლიობას /სურ. 1.1/.

სარჩევი

სურ. 1.1. Access 2007-ის ობიექტური მოდელი

Access 2007-ის ობიექტური მოდელი ორი ნაწილისგან შედგება: მიმდინარე პროექტისა (CurrentProject) და მონაცემებისგან (CurrentData).

პროექტი მაკროსების, მოდულებისა და ანგარიშგებების ერთობლიობაა. მონაცემები კი წარმოადგენენ მონაცემების, დიაგრამების, ფუნქციების, შენახული პროცედურების, ცხრილებისა და წარმოდგენების ერთობლიობას. ყველანი Access-ის ობიექტებია. მათთან ურთიერთობა, როგორც ობიექტებთან შეიძლება. ნებისმიერი იბიექტის ტიპი ობიექტთა კლასს ქმნის, ამიტომ შესაძლებელია ობიექტების/სასურველი ობიექტის მოძებნა For Each.....Next ციკლით.

მაგალითი: პროექტში ობიექტების მოძებნა

დაუშვათ გვაქვს პროექტი სახელით ASU_Fakul, რომელშიც არის ფორმები, ცხრილები, მოდულები. გვსურს გავიგოთ ამ პროექტში არსებული თითოეული ობიექტის ტიპის: ფორმების, ცხრილების, მოდულების სახელები და რაოდენობა. დავაპროექტოთ ფორმა სახელით Ftesti, დავიტანოთ მასზედ მართვის ელემენტები: ერთი ListBox, ერთი CommandButton, ერთი Frame და სამი OptionButton/სურ.1.2 /.

სურ.1.2. ფორმა დაპროექტების რეჟიმში

ფორმაზე დატანილ მართვის ელემენტებს მივანიჭოთ სახელები:

მართვის ელემენტი სახელი

ListBox Lsia

CommandButton Rzebna

Frame Frameo

OptionButton Oforma, Omoduli, Ocxrili

მართვის ელემენტში Frame-ში სამი გადამრთველი – OptionButton-ია, რომელთა მნიშვნელობები, როგორც მართვის ელემენტის Frame-ს ელემენტების შემდეგია: Oforma – 1, Omoduli – 2, Ocxrili – 3. როცა მონიშნულია გადამრთველი Oforma მოძებნილ იქნება პროექტში არსებული ყველა ფორმა, გადამრთველის Omoduli-ის მონიშვნისას – პროექტში არსებული ყველა მოდული, ხოლო Ocxrili-ის დროს კი – პროექტში არსებული ყველა ცხრილი. პროექტში, რომელშიც ვეძებთ ფორმებს, ცხრილებს, მოდულებს ჩვენს მიერ ფორმების სახელის დაწერისას ფორმის სახელი იწყება ასოთი F, ცხრილის– tb, ხოლო მოდულის სახელებია: Module1, Module2 და ა.შ.

ფორმის მოდულში ჩავწეროთ პროგრამა:

Private Sub Rzebna_Click()

Dim objf As AccessObject

’გამოცხადებულია ცვლადი objf როგორც Access-ის ობიექტი

Me.Lsia.RowSource = ""

Select Case Me.Frameo.Value

Case 1

For Each objf In CurrentProject.AllForms

’ Access-ის ობიექტური მოდელის თანახმად/სურ. 1.1/ ფორმები მიეკუთვნება CurrentProject-ის ჯგუფს

Me.Lsia.AddItem (objf.Name)

’ახალი სტრიქონის, ელემენტის დამატება

Case 2

For Each objf In CurrentProject.AllModules ’Access-ის ობიექტური მოდელის თანახმად/სურ.1.1/ მოდულები მიეკუთვნება CurrentProject-ის ჯგუფს

Me.Lsia.AddItem (objf.Name)

Case 3

For Each objf In CurrentData.AllTables

’Access-ის ობიექტური მოდელის თანახმად/სურ.1.1/ ცხრილები მიეკუთვნება CurrentData-ის ჯგუფს

Me.Lsia.AddItem (objf.Name)

End Select

End Sub

პროგრამით მოძებნილი პროექტში არსებული ფორმების სია შემდეგია/სურ.1.3/:

სურ.1.3. პროექტში არსებული ფორმების ნუსხა

ფორმას, მართვის ელემენტებს თვისებები, მეთოდები და მოვლენები შეესაბამება. მოვლენებთანაა დაკავშირებული მონაცემების შეტანა, რედაქტირება, განახლება, ამორჩევა პროგრამების გაშვება და სხვა.

Access-ში ფორმებს Office-ს სხვა დანართების ფორმების განსხვავებული თვისებები გააჩნიათ.