სარჩევი

8.5.  დამხმარე რეგისტრები

ჩვენ უკვე განვიხილეთ ბუღალტრული აღრიცხვის მთავარი წიგნი (რეგისტრი), მისი ანგარიშები, სამეურნეო ოპერაციებით გამოწვეული ცვლილებების მთავარ ჟურნალში რეგისტრაციისა და მთავარი წიგნში (რეგისტრში) გადატანის წესი. მთავარი წიგნის (რეგისტრის) ზოგიერთი ანგარიში ნაერთ (სინთეზურ) ანგარიშებად იწოდებიან. ამ ანგარიშებზე, როგორც წესი, მრავალი ერთტიპიური ოპერაცია აისახება. მაგალითად, ასეთი ნაერთი ანგარიშებია: მოთხოვნები მიწოდებით და მომსახურებით ანუ მისაღები ანგარიშები, ვალდებულებები მიწოდებით და მომსახურებით ანუ გასანაღდებელი ანგარიშები. ამ ანგარიშებზე ასახული ოპერაციების შესახებ დეტალური ინფორმაცია თავსდება დამხმარე რეგისტრში. დამხმარე რეგისტრები საჭიროა თითოეული კლიენტისა და თითოეული მომწოდებლის ვალის შესახებ ინფორმაციის შესანახად. თითოეული დამხმარე რეგისტრი ერთ ნაერთ ანგარიშთანაა დაკავშირებული. ნაერთი ანგარიშის სალდო შესაბამისი დამხმარე რეგისტრის ყველა ანგარიშის სალდოების ჯამს უნდა ემთხვეოდეს. მაგალითად, მთავარი წიგნის (რეგისტრის) ანგარიშის "მოთხოვნები მიწოდებით და მომსახურებით" სალდო პერიოდის ბოლოსათვის უნდა დაემთხვეს შესაბამისი დამხმარე რეგისტრის ანგარიშების ჯამს იმავე პერიოდისათვის, რომლებიც კლიენტების სახელწოდებების მიხედვით იქნება წარმოებული.

განვიხილოთ მთავარი წიგნისა (რეგისტრის) და ანგარიშის "მოთხოვნები მიწოდებით და მომსახურებით" დამხმარე რეგისტრის გამოყენების წესი შემდეგი მაგალითის მიხედვით:

2008 წლის 16 ივნისს შ.პ.ს. "საბა"-მ წარუდგინა ანგარიშ_ფაქტურა კრედიტით მიწოდებულ პროდუქციაზე შემდეგ კლიენტებს:

·                     26 ივნისს  შ.პ.ს. "საბა"-მ მიიღო კლიენტებისაგან ვალის დასაფარავად:                     

 მოცემული ოპერაცია მთავარ ჟურნალში, მთავარ და დამხმარე რეგისტრებში შემდეგნაირად აისახება:                                              შ.პ.ს. "საბა"

მთავარი ჟურნალი

მთავარი წიგნი (რეგისტრი)

ნაღდი ფული სალაროში           ანგარიში #1110

მოთხოვნები მიწოდებით           ანგარიში #1410

შემოსავალი რეალიზაციიდან    ანგარიში #6110

მოთხოვნების ანგარიშის დამხმარე რეგისტრი

კლიენტი: "ვაზი"

კლიენტი: "ალეგრო"

კლიენტი: "კონკა"

მაშასადამე, მომხდარი სამეურნეო ოპერაციები ჩვეულებრივ, რეგისტრირდება ჟურნალში, შემდეგ კი, გადაიტანება მთავარ წიგნში (რეგისტრში) საერთო თანხით. რაც შეეხება დამხმარე რეგისტრს, მასში თითოეული კლიენტისათვის გახსნილ შესაბამის ანგარიშზე გადატანა და ჩანაწერები კეთდება  კონკრეტული დოკუმენტის, მიწოდების ანგარიშ_ფაქტურის ან განაღდების შესახებ რომელიმე დოკუმენტის საფუძველზე. დამხმარე რეგისტრში გადატანის აღსანიშნავად თანხას დაესმება აღნიშვნა "*". დამხმარე რეგისტრის ანგარიშების ფორმატი მთავარი წიგნის ანგარიშების ფორმატის ანალოგიურია.

როგორც უკვე აღნიშნული იყო, ნაერთი ანგარიშის სალდო შესაბამისი დამხმარე რეგისტრის ყველა ანგარიშის სალდოების ჯამს უნდა ემთხვეოდეს. მთავარი წიგნის (რეგისტრის) ნაერთ ანგარიშსა და დამხმარე რეგისტრს შორის შესაბამისობის შემოწმების მიზნით ადგენენ დამხმარე რეგისტრის ანგარიშების ნაერთს: 

                         შ.პ.ს.  "საბა"

       მოთხოვნების ანგარიშების ნაერთი

          30 ივნისი, 2006 წ.                        

 სარჩევი