5.4.4 მართვის ელემენტები

მართვის ელემენტები დაპროექტებული ფორმის განუყოფელი ნაწილია. მათი საშუალებით წარმოებს მონაცემების შეტანა, მენიუს ტიპის დიალოგის ორგანიზაცია, კურსორის ტრაექტორიის მართვა და სხვა. მართვის ელემენტის შერჩევა და დატანა ფორმაზე წარმოებს სპეციალური ფანჯრიდან Toolbox, რომლის გამოტანა ხორციელდება  VB  რედაქტორში ინსტრუმენტულ პანელზე

  ღილაკზე დაჭერით /სურ.5.13/.

სურ. 5.13. ინსტრუმენტული პანელი მართვის ელემენტებით

მართვის ელემენტის ფორმაზე გადასატანად: თაგუნას მაჩვენებელი დააყენეთ შესაბამის მართვის ელემენტზე. თაგუნას  ღილაკს დააჭირეთ თითი და დაჭერილი თითით გადაათრიეთ ფორმაზე.

ცხრილში 5.5 ჩამოთვლილია სისტემაში არსებული სტანდარტული მართვის ელემენტები. გრაფაში ,,მართვის ელემენტი" მარცხენა მხარეს ნაჩვენებია მართვის ელემენტის გამოსახულება ინსტრუმენტულ პანელზე, ხოლო მარჯვნივ იგივე ელემენტი ფორმაზე დატანის შემდეგ.

მართვის ელემენტის ფორმაზე გადასაადგილებლად მონიშნეთ მართვის ელემენტი და გადაათრიეთ სასურველ ადგილას. 

მართვის ელემენტის ზომების შეცვლა შეიძლება თაგვით ან თვისებების Height, Width  მნიშვნელობების შეცვლით.

                                                                                                                                                                                                                ცხრილი 5.5.

მართვის ელემენტი

მართვის ელემენტი

მართვის ელემენტის დანიშნულება

Label

  

გამოიყენება მართვის ელემენტებზე, ფორმაზე წარწერის გასაკეთებლად

TextBox

     

მონაცემების  ჩაწერა

ComboBox

  

შეიძლება მონაცემის ჩაწერა და სიიდან ამორჩევა

ListBox

გრაფიკული გამოსახულება ComboBox-ის ანალოგიურია

ComboBox-ისგან განსხვავებით, შეიძლება სიიდან მხოლოდ სტრიქონის(ების) ამორჩევა 

CheckBox

  

გადამრთველია. მნიშვნელობა Boolean-ის ტიპისაა. ფორმაში,  ჯგუფში ერთდროულად შეიძლება რამდენიმე CheckBox იყოს ჩართული ან გამორთული

OptionButton

 

  

გადამრთველია. მნიშვნელობა Boolean-ის ტიპისაა. ფორმაში,  ჯგუფში ერთდროულად შეიძლება  ერთი Option-Button  იყოს ჩართული ან გამორთული. მნიშვნელობაა True an False

TagleButtton

  

გადამრთველია. მნიშვნელობა Boolean-ის ტიპისაა. ერთი მდგომარეობიდან მეორეში გადასვლა მხოლოდ მასზე დაწკაპუნების შემდეგ ხდება

Frame

  

ჩარჩო გამოიყენება ფორმაში ჯგუფების შესაქმნელად

CommandButton

   

გამოიყენება პროგრამის გამოსაძახებლად

MultiPage

   

მრავალგვერდიანი ფორმის შექმნა

ScrollBar

 

მნიშვნელობის შერჩევა

SpinButton

მრიცხველია. მნიშვნელობის გაზრდა_შემცირება გარკვეული ბიჯით შეიძლება

Image

 

სურათის ჩასმა ფორმაში

მართვის ელემენტთან ურთიერთობა მისი თვისებების საშუალებით წარმოებს. ცხრილში 5.6. ნაჩვენებია ინსტრუმენტულ პანელზე Toolbox არსებული მართვის ელემენტების უმრავლესი თვისებები.

                                                                                                                                                                                                      ცხრილი 5.6.

თვისება

მართვის ელემენტები, რომლებსაც ეს თვისება ახასიათებს

თვისების აღწერა

Accelerator

CheckBox, TabStrip, CommandButton, Label, Page, OptionButton, TaggleButton

შერჩეულ სიმბოლოსა და Alt კლავიშზე დაჭერისას მართვის ელემენტი გამოიყოფა

 BackColor

yvela elementi

ყენდება ფორმის, მართვის ელემენტის ფონის ფერი

Caption

CheckBox,  CommandButton, Frame, Label, OptionButton, Page, TabStrip, UserForm

მართვის ელემენტის წარწერის გაკეთება

Cancel

CommandButton

თუ მნიშვნელობაა True, მაშინ ღილაკი იძენს Esc კლავიშის თვისებას

ControlSource

TextBox, ComboBox, ListBox

ველში დაწერილი ინფორმაციის უჯრაში ჩაწერის შემთხვევაში აბსოლუტური დამისამართების სტილში მიეთითება უჯრის მისამართი

Default

CommandButton

კლავიშზე Enter დაჭერა CommandButton-ზე დაჭერის იდენტური ხდება

Enabled

yvela elementi

მნიშვნელობა Boolean-ის ტიპისაა. ელემენტი შეღწევადი ან შეუღწევადი ხდება

ForeColor

yvela elementi

შეირჩევა ფორმაზე, მართვის ელემენტზე წარწერის სიმბოლოს ფერი

Font

CheckBox, ComboBox, ListBox, TextBox, CommandButton, Frame, Label, OptionButton, ToggleButton, Frame, UserForm

შეირჩევა შრიფტი და შრიფტის ატრიბუტები. მართვის ელემენტსა და ფორმაზე შერჩეული შრიფტით კეთდება წარწერა

List

ComboBox

Variant-ის ტიპის მასივია. სიაში ახალი ელემენტის დასამატებლად გამოიყენება მეთოდი AddLtem, ხოლო სიიდან ელემენტების ამოსაღებად მეთოდი RemoveLtem

Max

ScrollBar, SpinButton

Long-ის ტიპის ცვლადია. გვიჩვენებს მრიცხველის მაქსიმალურ მნიშვნელობას

Min

ScrollBar, SpinButton

Long-ის ტიპის ცვლადია. გვიჩვენებს მრიცხველის მინიმალურ მნიშვნელობას

Name

ყველა ელემენტი

სახელი, რომლითაც წარმოებს მიმართვა პროგრამაში მართვის ელემენტზე

RowSource

ComboBox

მნიშვნელობათა დიაპაზონი, რომელიც გამოიყენება მენიუს შესაქმნელად

 Selected

ListBox

შედეგია Boolean-ის ტიპის მასივი, რომელიც საშუალებას იძლევა სიიდან ამორჩეულ იქნეს ერთზე მეტი ელემენტი

TabIndex

ყველა ელემენტი

კურსორის გადაადგილების ნომერი. ნუმერაცია იწყება ნულიდან.

TabStop

ყველა ელემენტი

მნიშვნელობა Boolean-ის ტიპისაა. თუ მნიშვნელობაა True, მაშინ წარმოებს მართვის ელემენტის შერჩევა(კურსორის მოთავსება მართვის ელემენტზე)

Value

ყველა ელემენტი

მართვის ელემენტის მიმდინარე მნიშვნელობა

Visible

 ყველა ელემენტი

მნიშვნელობა Boolean-ის ტიპისაა. იმართება მართვის ელემენტის გამოჩენა/არგამოჩენა

მართვის ელემენტებს მოვლენები შეესაბამება. ცხრილში 5.7. აღწერილია ხშირად გამოყენებული მოვლენები, რომლებისთვისაც შეიძლება დაიწეროს საკუთარი პროცედურები და  ისინი გამოყენებულ იქნენ  ამოცანების ამოხსნის დროს.

                                                                                                                                                                                                               ცხრილი 5.7.

მოვლენა

პროცედურის სინტაქსი

მოვლენის აღწერა

AfterUpdate

Private Sub object_ AfterUpdate()

წარმოიქმნება ველში მონაცემის ჩაწერის (განახლების) შემდეგ, ანუ კურსორის სხვა ველში გადასვლის შემდეგ

BeforeUpdate

Private Sub object _BeforeUpdate(ByVal Cancel As MSForms.ReturnBoolean)

წარმოიქმნება მონაცემის ცვლილების შემდეგ, მაგრამ ამ ველში მონაცემის ჩაწერამდე

Change

Private Sub object_ Change()

წარმოიქმნება მუდამ მონაცემის ცვლილებისას

Click

Private Sub object_ Click

წარმოიქმნება მართვის ელემენტზე თაგუნას  მაჩვენებლის დაწკაპუნებისას

DblClick

Private Sub object _DblClick (ByVal Cancel As MSForms. ReturnBoolean)

წარმოიქმნება მართვის ელემენტზე თაგუნას  მაჩვენებლის ორჯერ ზედიზედ დაწკაპუნებისას

Enter

Private Sub object_ Enter()

წარმოიქმნება მართვის ელემენტის გამოყოფისას

Exit

Private Sub object _Exit(ByVal Cancel As MSForms.ReturnBoolean)

წარმოიქმნება მართვის ელემენტზე გამოყოფის მოხსნისას

Error

Private Sub object _Error(ByVal Number As Integer, ByVal Description As MSForms.ReturnString, ByVal SCode As Long, ByVal Source As String, ByVal HelpFile As String, ByVal HelpContext As Long, ByVal CancelDisplay As MSForms.ReturnBoolean)

წარმოიქმნება მაშინ, როდესაც მართვის ელემენტი შეცდომას აღმოაჩენს და სისტემას არ შეუძლია გამოიტანოს შეტყობინება შეცდომის შესახებ

KeyDown

Private Sub object_ KeyDown (ByVal KeyCode As MSForms.ReturnInteger, ByVal Shift As Integer) 

წარმოიქმნება კლავიშზე დაჭერისას მაშინ, როდესაც მართვის ელემენტში კურსორია მოთავსებული

KeyPress

Private Sub object_ KeyPress (ByVal KeyAscii As MSForms.ReturnInteger)

წარმოიქმნება ალფაბეტურ-ციფრულ კლავიშზე დაჭერისას

KeyUp

Private Sub object_ KeyUp (ByVal KeyCode As MSForms. ReturnInteger, ByVal Shift As Integer)

წარმოიქმნება კლავიშიდან თითის აშვებისას

Layout

Private Sub object_ Layout

წარმოიქმნება მართვის ელემენტის ზომების ცვლილებისას

MouseDown, MouseUp

Private Sub object _MouseDown(ByVal Button As Integer, ByVal Shift As Integer, ByVal X As Single, ByVal Y As Single)

Private Sub object _MouseUp(ByVal Button As Integer, ByVal Shift As Integer, ByVal X As Single, ByVal Y As Single)

MouseDown წარმოიქმნება თაგუნას  ღილაკზე დაჭერისას.

MouseUp წარმოიქმნება თაგუნას  ღილაკის აშვებისას

MouseMove

Private Sub object _MouseMove(ByVal Button As Integer, ByVal Shift As Integer, ByVal X As Single, ByVal Y As Single)

წარმოიქმნება თაგუნას  გადაადგილებისას

SpinDown, SpinUp

Private Sub object_ SpinDown

Private Sub object_ SpinUp

SpinDown წარმოიქმნება ისარზე ,,ქვევით" დაწკაპუნებისას, ხოლო SpinUp პირიქით

Zoom

Private Sub object_ Zoom

წარმოიქმნება თვისების შეცვლისას

ინტერაქტიული Web-გვერდის დაპროექტებისას Visual Studio 2005-ში Web-საითის შექმნის ბრძანების მიცემის შემდეგ ეკრანზე გამოდის ფორმა ცარიელი ეკრანული ფურცლის სახით. მასზედ (ფორმაზე) დაიტანება მართვის ელემენტები.

ინტერაქტიული Web-გვერდის დაპროექტების პროცესის ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილია მონაცემების ბაზიდან ინფორმაციის ბრძანებების ფორმირება. შეკითხვების ფორმირება ხორციელდება მონაცემების ბაზებთან შეკითხვების ფორმირების ენაზე SQL-ზე.